Maseczki ochronne – zdaniem ekspertów – mogą spowolnić rozprzestrzenianie się koronawirusa. Czy jednak rzeczywiście chronią nas one przez tym patogenem? Jakie maseczki są najskuteczniejsze i jak je stosować, by zapewniały nam rzeczywistą ochronę. 

W związku z pandemią koronawirusa w Polsce jest obowiązek zasłaniania ust i nosa w przestrzeni publicznej. Oznacza to, że każda osoba, która opuszcza swój dom lub mieszkanie powinna założyć maseczkę ochronną (ewentualnie osłonić twarz chustką, kominem lub szalikiem). Zdaniem niektórych ekspertów ze Światowej Organizacji Zdrowia (WHO) noszenie maseczek ochronnych może spowolnić rozwój pandemii koronawirusa SARS-CoV-2.

Czy maseczki ochronne chronią przed koronawirusem?

Koronawirusem SARS-COV-2 można się zarazić głównie drogą kropelkową, czyli przebywając w bliskim otoczeniu osoby zarażonej. Wirus wydostaje się organizmu osoby zarażonej wraz z wydychanymi aerozolami podczas mówienia czy kasłania. Niestety bardzo wiele osób jest tzw. cichymi nosicielami tego wirusa (szacuje się, że nawet 40-50% populacji), co oznacza, że nie mają oni żadnych objawów toczącej się w ich organizmach infekcji, ale nadal mogą zarażać. Maseczki mają za zadanie chronić inne osoby przed transmisją tego patogenu. Czy skutecznie? Z pewnością dzięki maseczce przy każdym kichnięciu, kaszlnięciu czy nawet oddychaniu mniej patogenów zostanie w powietrzu. Szacuje się, że podczas kaszlu wirusy mogą być rozsiewane na odległość 6 metrów, a podczas kichania nawet 8 metrów. Wiele też zależy od tego, jakich maseczek używamy i jak je stosujemy.

Jakie maseczki ochronne są najlepsze?

Na rynku obecnie jest ogromny wybór maseczek: materiałowe wielorazowego użytku, papierowe i flizelinowe jednorazowe, maseczki antysmogowe. Na ulicach można również zobaczyć ludzi w maseczkach przeciwpyłowych kupowanych w sklepach budowlanych. Wszystkie są wykorzystywane do zasłaniania ust i nosa. Które z tych maseczek są najskuteczniejsze? Większość z nich niestety nie stanowi szczelnej bariery mikrobiologicznej, ale do codziennego funkcjonowania i ochrony są wystarczające.

Najskuteczniejsze są jednorazowe maseczki chirurgiczne, które teoretycznie można kupić w aptece. Jednak w ostatnim czasie może to być bardzo trudne, bo większość tego typu produktów jest wykupowana do szpitali dla personelu medycznego. 

Dobre, ale niestety droższe są maseczki filtrujące powietrze, np. klasy FFP2 czy FFP3, często występują z zaworkiem wydechowym. Jednak one również nie dają stuprocentowej skuteczności, bo patogen może przedostać się przez zaworek podczas wydechu. Relatywnie lepsze są maseczki filtrujące bez zaworka.

Maseczki materiałowe, chyba najpowszechniej stosowane, chronią w niewielkim stopniu, chyba, że środku mają wkładkę filtrową.

Jak prawidłowo używać maseczki?
O skuteczności maseczki decyduje nie tylko materiał z jakiego jest wykonana, ale również… sposób jej użytkowania. Niestety, wiele osób stosuje je nieprawidłowo. Światowa Organizacja Zdrowia przygotowała instrukcję, jak prawidłowo założyć maseczkę.

Przede wszystkim należy pamiętać, by przed założeniem maseczki ochronnej dokładnie umyć i zdezynfekować dłonie. W ten sposób nie przeniesiemy na nią groźnych patogenów. Następnie należy przyłożyć maseczkę starannie do twarzy w okolicach ust i nosa, tak aby dokładnie do nich przywierała (bez żadnych szczelin pomiędzy twarzą a maską). Jeśli maseczka ma metalowy drucik lub pasek, należy go zgiąć, tak by dopasował się idealnie do górnej części nosa (tam, gdzie maseczka będzie się na nim opierała). Następnie należy założyć gumkę maseczki za uszy lub zawiązać na głowie, jeśli ma ona troczki. Maseczkę należy wymienić na nową, kiedy stanie się wilgotna pod wpływem oddechu.

Aby zdjąć maskę, należy zacząć od rozwiązania jej troków lub od zdjęcia gumki za uszami. Absolutnie nie należy dotykać przedniej części maski. Potem trzeba ją wrzucić do kosza (jeśli jest jednorazowego użytku) lub do prania (te wielokrotnego użytku należy prać w temperaturze 60 st. C przez co najmniej 30 minut). Należy jednak pamiętać, że może się na niej znajdować patogen! Po wykonaniu wszystkich czynności należy umyć dokładnie dłonie.

Jakie błędy związane z maseczką najczęściej popełniamy?

Lekarze wymieniają pięć najczęstszych błędów, jakie popełniają użytkownicy maseczek. Są to:

  • zbyt długie noszenie maseczek – zwykła maseczka zwykle po 40 minutach jest już zwilgotniała od naszego oddechu i traci swoje właściwości ochraniające;
  • stosujemy maseczki kilka razy, bez prania – maseczki wielokrotnego użytku należy prać po każdym użytkowaniu! Najlepiej w 60 st. C przez 30 minut. Potem dobrze byłoby je uprasować;
  • złe ściąganie maseczki,
  • noszenie za dużych, niedopasowanych maseczek,
  • częste dotykanie ich podczas noszenia.

Kto  nie musi nosić maseczki?

Rząd z obowiązku noszenia maseczek ochronnych zwolnił m.in.:

  • małe dzieci do 4. roku życia,
  • osoby, które mają problemy z oddychaniem,
  • osoby, które nie są same w stanie założyć maseczki na twarz lub zdjąć ją,
  • osoby jadące samochodem (jeśli pasażerowie mieszkają ze sobą),
  • kierowcy publicznego transportu zbiorowego, jeśli są oddzieleni od pasażerów przesłoną,
  • rolnicy prace w gospodarstwie.