Ciąża jest szczególnym stanem, dlatego należy szybko reagować na wszelkie nieprawidłowości w jej przebiegu. Jednym z niepokojących objawów, których nie należy lekceważyć, są bóle brzucha. Mogą mieć pochodzenie ginekologiczne, ale nie tylko. Mogą przyczyniać się do nich problemy z układem pokarmowym, moczowym oraz wiele innych czynników.

U kobiet bóle brzucha w ciąży, w tym często pojawiające się bóle w dole brzucha w ciąży, mogą występować już od pierwszego trymestru i towarzyszyć przyszłej mamie aż do porodu. Ból brzucha może mieć przyczyny związane np. z powiększającą się macicą i rosnącym płodem, jednak w wielu przypadkach może stanowić poważne zagrożenie zarówno dla zdrowia, jak i życia kobiety oraz jej nienarodzonego dziecka. Odczuwanego przez kobietę w ciąży silny ból brzucha i podbrzusza nigdy nie wolno lekceważyć. Jeśli ból utrzymuje się przez dłuższy czas, poza tym towarzyszą mu inne niepokojące objawy, należy jak najszybciej zgłosić się do lekarza prowadzącego ciążę, który w razie konieczności podejmie odpowiednie kroki. Z naszego artykułu dowiesz się, jakie są najczęstsze przyczyny bólu brzucha i podbrzusza w pierwszym, drugim i trzecim trymestrze ciąży oraz na co może wskazywać nieprzyjemne kłucie podbrzusza w ciąży. Podpowiadamy też, co może pomóc na bóle brzucha u przyszłej mamy.

Przyczyny bólu brzucha i podbrzusza w ciąży

Pojawiający się ból brzucha u kobiet w ciąży niejednokrotnie jest związany ze zmianami w funkcjonowaniu organizmu przyszłej mamy, w tym zmianami hormonalnymi, rosnącą macicą itd. Jednak niekiedy przyczyny odczuwanego bólu mogą być inne. Ból brzucha jest pojęciem ogólnym, które może wiązać się z pracą różnych narządów, w tym poważnych schorzeń.

Żadne dolegliwości w obrębie brzucha szczególnie silne bóle podbrzusza, nie powinny być lekceważone przez kobietę spodziewającą się dziecka. Do najczęstszych przyczyn bólu brzucha w ciąży zalicza się:

powiększanie się macicy i wzrost płodu,

uciskanie narządów wewnętrznych przez dziecko,

ciążę pozamaciczną, która oznacza groźne zagnieżdżenie się komórki jajowej poza macicą,

objawy poronienia, z którym często są związane dodatkowe dolegliwości, do których zalicza się krwawienie,

przedwczesny poród, w przypadku którego odczuwany przez kobietę ból może być efektem skurczy i rozszerzania się szyjki macicy,

infekcje w obrębie dróg moczowych, przy których - oprócz bólu brzucha - pojawia się również charakterystyczne pieczenie podczas oddawania moczu,

problemy z układem pokarmowym, do których zalicza się m.in. zapalenie trzustki lub wyrostka robaczkowego, a także zatrucia pokarmowe, wzdęcia czy zaparcia,

zbyt wczesne odklejanie się łożyska,

skurcze przepowiadające,

stres, który często towarzyszy kobietom w ciąży.

Pojawiający się w ciąży ból brzucha może być także związany z wieloma innymi przyczynami, dlatego zawsze wymaga konsultacji z lekarzem. Niepokój powinien wzbudzać zwłaszcza ból brzucha, któremu towarzyszą dodatkowe objawy, do których należy np. plamienie lub krwawienie oraz nudności, bóle głowy, osłabienie oraz wymioty.

Należy zwrócić uwagę również na intensywne upławy oraz gorączkę, której towarzyszą dreszcze i omdlenia. Powodem do niepokoju przyszłej mamy powinien być też uciążliwy dyskomfort bądź ból przy oddawaniu moczu, który może wskazywać na problemy z układem moczowym. Warto też dodać, że często przyszłe mamy odczuwają ból brzucha w ciąży jak na okres - czasem również jest to stan niepokojący, a szerzej omówimy tę kwestię w kolejnej części artykułu.

Bóle jak na okres w ciąży - co mogą oznaczać?

Wiele kobiet może odczuwać bóle jak na okres w ciąży. Pojawiający się ból brzucha w pierwszych tygodniach ciąży jest związany przede wszystkim z zagnieżdżaniem się zarodka. Bardzo często ból, który pojawia się w pierwszych tygodniach ciąży, może przypominać dolegliwości występujące przy bólach miesiączkowych. Taki ból może po prostu oznaczać, że doszło do zapłodnienia i zagnieżdżenia. Oprócz bólu brzucha i podbrzusza często z początkami ciąży są związane inne objawy, do których zalicza się przede wszystkim ogólne osłabienie organizmu, rozbicie, bezsenność, a niekiedy również nudności i wymioty.

Pojawiające się bóle brzucha jak na okres w ciąży są często zjawiskiem naturalnym, będąc efektem zachodzących w organizmie kobiety zmian hormonalnych. Jednak należy pamiętać, że w niektórych przypadkach bóle przypominające okres w ciąży mogą być groźne, a nawet być zwiastunem zbliżającego się poronienia. Nie ma co zwlekać z kontaktem z lekarzem, jeśli dolegliwościom bólowym towarzyszą dodatkowe objawy, do których zalicza się krwawienie i plamienie z dróg rodnych kobiety oraz pojawianie się innej niepokojącej wydzieliny z pochwy.

Ból podbrzusza w ciąży - 1 trymestr

W pierwszym trymestrze ciąży ból brzucha może pojawiać się już na wczesnym etapie, bo pomiędzy 6. a 12. dniem od czasu zapłodnienia. Jest to zwykle termin spodziewanej miesiączki i to właśnie wtedy najczęściej pojawiają się pierwsze dolegliwości u kobiet oczekujących dziecka. Jednak na tym etapie sporo kobiet nie kojarzy jeszcze, że za dolegliwościami bólowymi nie stoi zbliżająca się miesiączka, tylko pierwszy ból podbrzusza w ciąży. 1 trymestr to okres, w którym często z bólem brzucha jest związane lekkie plamienie w związku z zagnieżdżaniem się zarodka w macicy. Jest to tzw. implantacja. W porównaniu z okresem plamienie implantacyjne jest najczęściej krótsze i mniej obfite. Dolegliwości bólowe mogą niestety również sugerować ciążę pozamaciczną, dlatego wymagają wizyty u lekarza. Objawy bólowe w ciąży pozamacicznej są związanez tym, że zarodek zagnieżdża się poza macicą (np. w jajowodzie) - ból może być odczuwany wówczas jako silny i ciągły.

Pojawiające się w pierwszych miesiącach ciąży bóle brzucha są związane przede wszystkim z zachodzącymi w organizmie kobiety zmianami hormonalnymi. Ból brzucha w tym czasie wiąże się m.in. ze wzrostem ciśnienia w jamie brzusznej. Stopniowo powiększa się również macica, co także nie pozostaje bez echa. Utrzymujące się przez dłuższy czas bóle brzucha w ciąży w 1 trymestrze, które przypominają regularne skurcze, nie powinny być lekceważone. Najczęściej niepokojące sązwiązane z nimi krwawienia, ponieważ są to objawy, które mogą świadczyć np. o poronieniu.

Ból podbrzusza w ciąży - 2 trymestr

W drugim trymestrze ciąży, wraz z intensywnym wzrostem płodu i macicy, powiększa się również brzuch, z czym związany jest znacznie większy ucisk na narządy wewnętrzne. Nie jest więc rzadkością pojawiający się w tym okresie ból podbrzusza w ciąży. 2 trymestr to okres, w którym kobieta zaczyna odczuwać też ruchy dziecka, co może wiązać się z dyskomfortem lub bólem w obrębie brzucha i podbrzusza. Bardzo często ból brzucha w 2 trymestrze ciąży może być powiązany też z bólem kręgosłupa, który może promieniować do tej części ciała.

W drugim trymestrze wzrasta również stężenie progesteronu w kobiecym organizmie, z czym wiąże się spowolnienie procesów trawiennych. Efektem mogą być częste zaparcia, którym niestety niejednokrotnie towarzyszą bóle brzucha. Zaparcia mogą objawiać się również jako wzmożony wysiłek podczas próby oddawania stolca oraz wiązać się z uczuciem niepełnego wypróżnienia po wizycie w toalecie. Z zaparciami często wiążą się również nadmierne gazy oraz wzdęcia, które mogą być bolesne, a także uczucie ogólnego dyskomfortu.

Niestety w drugim trymestrze ciąży niekiedy dochodzi też do groźnych powikłań, a objawami wskazującymi na nie są m.in. bóle brzucha, zatem nie wolno lekceważyć wysyłanych przez organizm sygnałów. Do takich powikłań zalicza się przede wszystkimstan przedrzucawkowy i odklejające się łożysko.

Stan przedrzucawkowy, czyli inaczej zatrucie ciążowe jest jednym ze stanów zagrażających życiu kobiety. Towarzyszą mu nie tylko bóle brzucha, ale i podwyższone ciśnienie tętnicze. Do innych objawów stanu przedrzucawkowego zalicza się białkomocz, silne bóle głowy, zaburzenia widzenia oraz zaburzenia krzepnięcia.

Niebezpieczne dla przyszłej mamy jest również przedwczesne odklejanie się łożyska, co w drugim trymestrze ciąży zdarza się dość często. Skutkiem tego powikłania ciążowego może być nawet śmierć kobiety lub dziecka. Jedną z przyczyn odklejania się łożyska są zmiany w krążeniu maciczno-łożyskowym, a także nieprawidłowe unaczynienie płyty łożyska. Oprócz bólu brzucha z odklejaniem się łożyska wiążą się również częste dolegliwości skurczowe i wiele innych objawów.

Ból w dole brzucha w ciąży w 3 trymestrze

W drugim i trzecim trymestrze ciąży kobiety odczuwają zwykle wiele dokuczliwych dolegliwości, które są związane ze zbliżającym się porodem. Po 20. tygodniu ciąży mogą pojawić się tzw. skurcze Braxtona-Hicksa, których najważniejszym zadaniem jest przygotowanie kobiety do zbliżającego się porodu. Mogą im towarzyszyć dodatkowo bóle kręgosłupa, poza tym pogorszeniu może ulec samopoczucie. Dolegliwości te są wyczuwane również w 3. trymestrze ciąży.

Na początku 9. miesiąca ciąży u kobiet pojawiają się z kolei tzw. skurcze przepowiadające, którym może towarzyszyć ból i twardnienie brzucha. Wyraźne skurcze są odczuwalneniekiedy na ok. dwa tygodnie przed porodem. Oprócz tego ból w dole brzucha w ciąży w 3 trymestrze w dalszym ciągu jest związany z powiększaniem się macicy. Ponadto często ból brzucha pod koniec ciąży może być efektem zwiększonego wysiłku lub noszenia ciężkich przedmiotów, zwłaszczaz że organizm kobiety jest już mocno obciążony dźwiganiem ciężkiego brzucha.Bóle brzucha pod koniec ciąży mogą niekiedy wskazywać również na poważne dolegliwości,do których zalicza się:

choroby układu pokarmowego, w tym niedrożność jelit,

problemy z układem moczowym, do których zalicza się m.in. kamienie nerkowe lub zakażenie pęcherza moczowego,

zapalenie wyrostka robaczkowego,

stan przedrzucawkowy.

W 3. trymestrze ciąży, oprócz bólu brzucha, mogą pojawić się również inne nieprzyjemne dolegliwości, do których zalicza się np. popuszczanie moczu, bóle pleców, a także znacznie szybsze męczenie się, co jest spowodowane uciskiem macicy.

Kłucia w podbrzuszu w ciąży

Oprócz bólu brzucha w ciąży wiele kobiet odczuwa również charakterystyczne kłucia w podbrzuszu w ciąży. Są to kolejne dolegliwości, które mogą zaniepokoić przyszłą mamę. Najczęstszą przyczyną kłucia w podbrzuszu w ciąży jest rozciąganie się macicy. Może to być kłucie wyczuwane w okolicach podbrzusza z jednej lub z obu stron jednocześnie. W ciąży kłucie w podbrzuszu może być również efektem problemów z prawidłowym funkcjonowaniem układu pokarmowego. Kłucie na późniejszych etapach ciąży może być spowodowane np. przez ucisk niektórych narządów, w tym żołądka.

Jednak szczególnym powodem do niepokoju może okazać się kłucie w okolicach podbrzusza, któremu towarzyszą inne dolegliwości, do których zalicza się m.in. uciążliwe bóle brzucha, bóle w obrębie kręgosłupa oraz bóle pachwin. Powodem do niepokoju przyszłej mamy mogą być również krwawienia lub plamienia. Ból i kłucie w podbrzuszu mogą świadczyć o odklejającym się łożysku, zwłaszcza jeśli pojawiają się dodatkowe objawy, do których zalicza się twardnienie brzucha i uczucie drętwienia.

Co na bóle brzucha w ciąży?

W przypadku pojawienia się bólu brzucha w ciąży i związanych z nim niepokojących dolegliwości warto zgłosić się do lekarza prowadzącego, który na podstawie przeprowadzonego wywiadu lekarskiego oraz niezbędnych badań podejmie odpowiednie działania. Bóle brzucha w ciąży można złagodzić, stosując naturalne sposoby. W przypadku pojawiającego się bólu brzucha warto odpocząć, położyć się oraz zrelaksować. W żadnym wypadku przyszła mama nie powinna przyjmować jakichkolwiek leków przeciwbólowych lub przeczyszczających bez wcześniejszej konsultacji z lekarzem.

Jeśli oprócz bólu brzucha u przyszłych mam pojawiają się inne dolegliwości takie jak biegunka, gorączka, czy wymioty, może to świadczyć o zatruciu pokarmowym. Warto wówczas jak najszybciej zgłosić się do lekarza, ponieważ postępujące odwodnienie może stanowić zagrożenie zarówno dla kobiety, jak i dla dziecka. Jeśli ból brzucha spowodowany jest innymi problemami z układem pokarmowym, warto wprowadzić lekkostrawną dietę, poza tym zaleca się picie dużych ilości wody niegazowanej. Nie powinno się spożywać produktów ciężkostrawnych i wzdymających.