Dostępne na rynku testy ciążowe pozwalają na wykrycie ciąży już na bardzo wczesnym etapie. Ponadto są niedrogie, a samo badanie można łatwo przeprowadzić w warunkach domowych. Warto jednak wiedzieć, kiedy wykonać test ciążowy, aby wynik był jak najbardziej wiarygodny, gdyż przeprowadzenie go zbyt szybko może skutkować fałszywym rezultatem.

Testy ciążowe można podzielić na testy domowe oraz testy z krwi, które najczęściej wykonuje się w laboratorium. Oba rodzaje oznaczają poziom hormonu beta-hCG, który wzrasta w organizmie kobiety już na wczesnym etapie ciąży. Domowe testy ciążowe są łatwe w przeprowadzeniu i wyróżniają się wysoką czułością, jednak ich wyniki bywają czasem podawane w wątpliwość. Kiedy najlepiej wykonać test ciążowy, aby jego wynik nie był fałszywy? Informacje na ten temat znajdziesz w poniższym tekście. W tym artykule odpowiemy również na pytanie, czy test ciążowy może się mylić. Sprawdzimy, czy dwie kreski na teście to ciąża w każdym przypadku oraz czy test ciążowy może nie wykryć ciąży, chociaż doszło do zapłodnienia.

Czym jest test ciążowy i jak działa?

Test ciążowy umożliwia wykrycie ciąży już na wczesnym etapie. Badanie polega na oznaczeniu hormonu gonadotropiny kosmówkowej, którego poziom w organizmie kobiety zaczyna wzrastać w momencie zagnieżdżenia się zapłodnionej komórki jajowej w endometrium. Gonadotropina kosmówkowa jest wykrywana w moczu kobiety oraz w jej krwi, co wykorzystuje się do potwierdzenia lub wykluczenia ciąży na jej wczesnych etapach, gdy badanie USG może jeszcze niewiele pokazać. Gonadotropina kosmówkowa na początku jest produkowana przez zarodek, a później – przez łożysko. Jest to bardzo ważny hormon dla podtrzymania ciąży – odpowiada za pobudzenie ciałka żółtego do produkcji progesteronu. Gonadotropina kosmówkowa pojawia się w moczu kobiety już około 6–12 dni od zapłodnienia i jej poziom stale rośnie. Na wczesnym etapie ciąży poziom gonadotropiny kosmówkowej (hCG) podwaja się co 2–3 doby.

Testy ciążowe wykrywają podwyższony poziom gonadotropiny kosmówkowej, co może wskazywać na to, że kobieta zaszła w ciążę. W testach oznacza się beta-hCG, gdyż podjednostka alfa jest taka sama w przypadku innych gonadotropin – w tym hormonów TSH, LH i FSH – zatem jej oznaczenie nie byłoby markerem ciąży. Podjednostka beta jest natomiast charakterystyczna właśnie dla gonadotropiny kosmówkowej, więc to jej poziom oznacza się w testach. Niestety podkreślenia wymaga fakt, że gonadotropina kosmówkowa stanowi również marker niektórych nowotworów.

Rodzaje testów ciążowych i ich czułość

Można wyróżnić testy ciążowe z krwi oraz domowe testy ciążowe, które najczęściej wykonuje się z próbki moczu. Jeśli chodzi o domowe testy hCG z moczu, dzielą się na:

  • test płytkowy (kasetkowy),
  • test strumieniowy,
  • test paskowy.

Test strumieniowy wykonuje się, umieszczając flamastrową końcówkę pod strumieniem moczu. Test paskowy umieszcza się na chwilę w moczu wcześniej zebranym do pojemnika. Test płytkowy polega natomiast na nakropieniu kilku kropel moczu do specjalnie zaznaczonego na kasetce okienka. Rodzaj testu w tym przypadku nie ma większego znaczenia – znacznie istotniejszym parametrem jest jego czułość, a ta zawsze jest podana na opakowaniu. Ważne jest również to, by test wykonać zgodnie z zaleceniami podanymi w instrukcji i w odpowiednim czasie od współżycia – w przeciwnym razie jego wynik nie będzie wiarygodny, bez względu na to, jaki rodzaj testu wybierzemy.

Po jakim czasie zrobić test ciążowy z krwi?

Największą czułością wyróżnia się niewątpliwie test ciążowy z krwi. Właśnie dlatego jego wynik uznaje się za najbardziej wiarygodny. Badanie polega na pobraniu od pacjentki próbki krwi z żyły łokciowej, a wynik zwykle jest dostępny nie później niż po 24 godzinach. Badanie z krwi można wykonać nawet po 10 dniach od współżycia, chociaż zaleca się odczekanie z tym przynajmniej do terminu spodziewanej miesiączki. Kiedy zrobić test ciążowy z krwi, jeśli chodzi o porę dnia? Jest to badanie, które nie musi być przeprowadzane na czczo ani koniecznie w godzinach porannych. Można je wykonać o dowolnej porze dnia.

Kiedy zrobić test ciążowy w domu?

Domowetesty ciążowe cieszą się popularnością głównie dlatego, że są łatwo dostępne, proste w przeprowadzeniu i pokazują wyniki już po zaledwie kilku minutach. Na taką szybkość nie można liczyć, zgłaszając się do laboratorium na test ciążowy z krwi. Kobiety często wykonują domowy test hCG jeszcze zanim pojawią się u nich wczesne objawy ciąży, jednak należy mieć na uwadze, że badanie wykonane zbyt wcześnie może dać fałszywy wynik – nawet jeśli zdecydujemy się na najczulszy test dostępny w sprzedaży. Zatem po jakim czasie zrobić test ciążowy, aby miał szansę zadziałać prawidłowo? Należy pamiętać, że gonadotropina kosmówkowa u kobiety zaczyna być produkowana w większych ilościach w momencie zagnieżdżenia się zapłodnionej komórki jajowej w endometrium. By jednak tak się stało, najpierw musi dojść do zapłodnienia wspomnianej komórki jajowej przez plemnik, a następnie musi ona przebyć drogę do docelowego miejsca swojego zagnieżdżenia – wszystko to zajmuje nieco czasu.

Na rynku są dostępne testy o wysokiej czułości, które można wykonać już około 10 dni po zapłodnieniu, co w praktyce oznacza, że mają szansę dać wynik pozytywny jeszcze przed terminem spodziewanej miesiączki. Istnieją także testy o nieco mniejszej czułości, które można wykonać dopiero dwa tygodnie po zapłodnieniu, w terminie spodziewanej miesiączki, a także takie, które można wykonać dopiero trzy tygodnie po zapłodnieniu. Informacje o możliwym czasie wykonania danego testu ciążowego można znaleźć na jego opakowaniu.

Istotna jest nie tylko część cyklu, podczas której wykonujemy test ciążowy, ale także pora dnia. W przypadku testów wykonywanych z moczu na wczesnym lub bardzo wczesnym etapie ciąży zaleca się użycie próbki porannego moczu. Wówczas stężenie hCG będzie najwyższe, a zatem łatwiej będzie wykryć wspomniany hormon.

Wynik testu ciążowego – interpretacja

Przed wykonaniem w domu testu ciążowego zawsze należy się dokładnie zapoznać z treścią ulotki dołączonej do jego opakowania, gdzie dokładnie opisano prawidłową procedurę wykonania badania. Aby zwiększyć szansę na otrzymanie wiarygodnego wyniku, trzeba jej przestrzegać. Dodatkowo w ulotce znajduje się szczegółowy opis właściwego sposobu interpretacji otrzymanego wyniku. Zawsze zaznaczony jest też czas, w jakim należy się zmieścić z odczytem. Jeśli chodzi o wynik testu ciążowego, najczęściej (choć nie zawsze) przedstawiany jest on w postaci barwnych prążków. Możliwe są w tym przypadku trzy opcje:

  • Jedna kreska w polu testowym T i brak kreski w polu kontrolnym C – wynik nieprawidłowy, wymagane jest ponowne wykonanie badania z wykorzystaniem nowej próbki moczu i nowego testu.
  • Jedna kreska w polu kontrolnym C i brak kreski w polu testowym T – wynik negatywny, wskazujący na to, że kobieta prawdopodobnie nie jest w ciąży.
  • Dwie kreski – w tym jedna w polu kontrolnym C i jedna w polu testowym T – wynik pozytywny, wskazujący na to, że kobieta prawdopodobnie jest w ciąży.

Czy test ciążowy może się mylić?

W przypadku badania w warunkach domowych zawsze pozostaje nuta niepewności i pojawiają się wątpliwości dotyczące wiarygodności otrzymanego wyniku. Czy test ciążowy może się mylić? Okazuje się, że tak, chociaż fałszywe wyniki nie zdarzają się często. Oznacza to, że kobieta może niekiedy otrzymać test ciążowy pozytywny, nie będąc w ciąży. Poza tym niewykluczony jest negatywny wynik testu ciążowego u kobiety w ciąży.

Fałszywe wyniki najczęściej wynikają z nieprzestrzegania zaleceń związanych z przeprowadzeniem badania – na przykład wykonania go zbyt szybko. Zdarza się też, że pacjentki korzystają z przeterminowanego bądź nieprawidłowo przechowywanego testu ciążowego – wówczas również wynik może być fałszywy. Niekiedy jednak taki wynik może wskazywać na zaburzenia zdrowotne. Jednocześnie należy pamiętać, że wynik testu ciążowego odczytany w czasie innym niż wskazany w ulotce nie powinien być traktowany jako wiarygodny.

Test ciążowy pozytywny i fałszywie pozytywny – czy dwie kreski na teście to ciąża?

Na upragnione dwie kreski na teście ciążowym z niecierpliwością oczekuje wiele par. Test ciążowy pozytywny zazwyczaj wiąże się z pojawieniem się dwóch kresek: jednej w polu kontrolnym C i jednej w polu badanym T. W tym przypadku można twierdzić, że kobieta z dużym prawdopodobieństwem jest w ciąży. Zawsze pozostaje jednak nuta niepewności – czy dwie kreski na teście to ciąża w każdym przypadku? Otóż niekoniecznie. Zdarzają się przypadki, gdy kobieta otrzymuje wynik fałszywie pozytywny. Może to być związane z różnymi czynnikami. Można do nich zaliczyć przede wszystkim ciążę pozamaciczną, która stanowi stan zagrażający zdrowiu kobiety. Innym powodem fałszywie pozytywnego wyniku testu ciążowego są choroby tarczycy bądź wiek okołomenopauzalny. Dwie kreski na teście ciążowym mogą otrzymać również kobiety mające torbiele na jajnikach lub przyjmują niektóre leki, a także pacjentki z rakiem jajnika.

Z powyższych powodów bardzo ważne jest, aby wynik testu ciążowego potwierdzić w odpowiednim czasie u ginekologa. Natychmiast po otrzymaniu pozytywnego wyniku należy wyeliminować z diety alkohol oraz zacząć przyjmować kwas foliowy. Ciekawostką jest fakt, że test ciążowy pozytywny może wyjść również u mężczyzny, lecz jest to bardzo niepokojący wynik, który wymaga pilnej konsultacji z lekarzem. U kobiety podwyższony poziom gonadotropiny kosmówkowej wskazuje bowiem zwykle na ciążę, ale podwyższony poziom tego hormonu u mężczyzny może świadczyć o chorobie nowotworowej, a konkretnie wskazywać na raka jąder.

Negatywny i fałszywie negatywny wynik testu ciążowego

Teoretycznie pojawienie się tylko jednej kreski (wyłącznie w polu kontrolnym C) na teście ciążowym świadczy o tym, że kobieta nie jest w ciąży. Wiele kobiet słusznie zadaje sobie jednak pytania, czy test ciążowy może nie wykryć ciąży i z jakiego powodu tak się dzieje. Faktem jest, że testy ciążowe czasem podają wyniki fałszywie negatywne, co oznacza, że kobieta jest w ciąży, ale badanie tego nie wykrywa.

Najczęściej fałszywie negatywny wynik testu ciążowego pojawia się, kiedy kobieta wykona badanie zbyt szybko. Błędny wynik może się również wiązać z innymi z nieprawidłowym wykonaniem badania. Test przeprowadzony na bardzo wczesnym etapie ciąży z moczu zebranego w godzinach innych niż poranne może dać negatywny wynik pomimo ciąży. Podobny rezultat może uzyskać kobieta, która wypije bardzo dużo przed badaniem – rozcieńczony mocz automatycznie będzie mieć niższe stężenie hCG, zatem hormon ten może nie zostać wykryty w próbce. Jeśli zatem kobieta miała test ciążowy negatywny, a brak miesiączki nie daje jej spokoju, powinna po kilku dniach powtórzyć badanie, wykonując je na próbce porannego moczu. Jeśli faktycznie doszło do zapłodnienia, po kilku dniach poziom hCG może już być wykrywalny. Możliwe jest również otrzymanie fałszywie negatywnego wyniku testu ciążowego, jeśli będzie on nieprawidłowo przechowywany lub przeterminowany.

Potwierdzenie ciąży u lekarza – kiedy do ginekologa?

Przeprowadzony samodzielnie w domu test ciążowy lub test ciążowy z krwi wykonany w laboratorium najlepiej zweryfikować u lekarza. Konsultacja z ginekologiem jest wskazana zwłaszcza w przypadku pozytywnego wyniku testu ciążowego. Najlepiej jest się zgłosić do ginekologa między 6. a 8. tygodniem ciąży – pierwsza wizyta w ciąży nie powinna się odbyćpóźniej niż w 10. tygodniu. Wskazane terminy dotyczą jednak przede wszystkim pacjentek zdrowych, które nie miały wcześniej problemu z zajściem w ciążę bądź jej donoszeniem, a przy tym nie przyjmują na stałe leków. W innych przypadkach lepiej zgłosić się do ginekologa jak najwcześniej.

Również test ciążowy negatywny nie wyklucza możliwości konsultacji z lekarzem. Jeśli wynik testu ciążowego był negatywny, ale kobieta obserwuje u siebie niepokojące objawy, także powinna się skonsultować z ginekologiem. Jest to ważne między innymi dlatego, że test ciążowy rzeczywiście może się niekiedy pomylić. Trzeba też mieć na uwadze, że symptomy uznawane niekiedy za wczesne objawy ciąży mogą wskazywać na różnego rodzaju zaburzenia, w tym hormonalne.