Zatwardzenie u dziecka to dość powszechny problem. Najczęściej obserwuje się go u maluchów między 2. a 4. rokiem życia, kiedy uczą się samodzielnego wypróżniania. Choć dla wielu rodziców jest to powód do zmartwień, to warto pamiętać, że zatwardzenie na tym etapie jest czymś naturalnym. Jednocześnie należy podjąć odpowiednie kroki usprawniające wypróżnianie, gdyż w przeciwnym razie odbije się to całościowo na zdrowiu malucha.

Skąd się biorą zatwardzenia u dzieci? Jak im zaradzić? Sprawdź!

Zatwardzenie u dziecka – skąd się bierze? Przyczyny

Zaparcia u dzieci mogą być spowodowane stanami chorobowymi lub nie mieć konkretnej przyczyny zdrowotnej. Jeśli nie do końca wiadomo, co odpowiada za zatwardzenie, to prawdopodobnie są to tzw. zaparcia czynnościowe.

Ten rodzaj zatwardzenia jest bardzo powszechny u maluchów – zmiany chorobowe nie występują, a jednak problemy z wypróżnianiem są obecne. Co zatem jest przyczyną zatwardzenia u dziecka?

niewłaściwa dieta – to niemal kluczowy czynnik przy wszystkich problemach z wypróżnianiem. Jeśli dieta dziecka jest ciężkostrawna, tłusta i pozbawiona błonnika (usprawnia perystaltykę jelit), to zatwardzenia są bardzo prawdopodobne;

dyschezja niemowlęca – są to zaburzenia w wypróżnianiu typowe dla niemowląt. Oddanie stolca wiąże się dla dziecka z bardzo dużym wysiłkiem, co wynika z faktu, iż układ wydalniczy nie jest jeszcze w pełni ukształtowany. Pojawia się więc płacz i krzyczy, gdyż czynność ta jest stosunkowo wymagająca. Dopiero po dłuższej chwili dziecko może się wypróżnić;

zbyt duża ilość spożytego mleka – przyswojenie nadmiernej ilości mleka przez dziecko również może wywołać zatwardzenie. Co istotne, zatwardzeniom sprzyja nie tylko samo mleko, ale również jego przetwory;

problemy z zatwardzeniem mogą się również pojawić u dzieci, które przechodzą z karmienia naturalnego (piersią) na karmienie sztuczne (mleka modyfikowane).


Zatwardzenie u dziecka może mieć także podłoże psychogenne i wynikać ze stresu bądź celowego wstrzymywania wypróżniania. Na zatwardzenia u dziecka mogą wpływać także przyjmowane lekarstwa lub niektóre zespoły chorobowe. Warto jednak przede wszystkim poświęcić uwagę diecie i aktywności fizycznej.

Zatwardzenie u miesięcznego dziecka – czy to normalne?

Zatwardzenie u miesięcznego dziecka jest zupełnie normalne i w dużej mierze zależy od diety. Problemy z wypróżnianiem mogą wynikać także z zaburzenia flory bakteryjnej, dlatego warto się temu bliżej przyjrzeć. W przypadku zatwardzeń u niemowląt dobrym sposobem na pobudzenie perystaltyki może być delikatny masaż brzuszka.

Zatwardzenie u dziecka a stan podgorączkowy – co to oznacza?

Zbyt długie zaleganie mas kałowych w jelitach jest stanem patologicznym i grozi rozwojem stanu zapalnego w odcinku jelitowym. Dlatego też pojawienie się takiego objawu jak gorączka jest sygnałem alarmującym i wówczas koniecznie należy skontaktować się z lekarzem. Zwłaszcza jeśli dziecko dodatkowo skarży się na silny ból brzucha. Takie symptomy mogą wskazywać właśnie na zapalenie jelit.

Zatwardzenie z krwią u dziecka – o czym świadczy?

Zatwardzenie z krwią u dziecka może wskazywać na stany zapalne jelit i wymaga pilnej konsultacji medycznej. Oprócz tego krew w stolcu może sugerować obecność infekcji bakteryjnej lub pasożytniczej.

Zatwardzenie po antybiotyku u dziecka – co robić?

Zatwardzenie po antybiotyku może się zdarzyć, gdyż farmaceutyki te mocno naruszają mikroflorę jelit. Aby temu zapobiec, w trakcie antybiotykoterapii warto stosować odpowiednie probiotyki (np. Dicoflor baby). Zalecane są one również po skończeniu terapii, jeśli problemy z wypróżnianiem nadal występują. Warto także zadbać o odpowiednią ilość błonnika, aby dodatkowo poprawić perystaltykę jelit.

Zatwardzenie u dziecka karmionego piersią – z czego wynika?

Zatwardzenie u dziecka karmionego piersią występuje zdecydowanie rzadziej niż u dzieci karmionych sztucznie za pomocą mleka modyfikowanego. Zdarza się jednak tak, że zatwardzenie występuje również u maluchów karmionych naturalnie. Powodem zwykle jest słaba perystaltyka jelit ze względu na ciągle rozwijający się układ wydalniczy. Zatwardzenia mogą oznaczać także, że dziecko ma w diecie zbyt małą ilość płynów. Warto więc wprowadzić ich nieco więcej i obserwować zmiany.

Zatwardzenia u maluchów mogą występować także w przypadku stosowania diety mieszanej (część mleka naturalnego „od matki”, a część modyfikowanego) oraz wprowadzania nowych produktów do jadłospisu (np. kaszki).

Co na zatwardzenie u dziecka warto stosować?

Absolutną podstawą jest odpowiednia dieta. Powinna ona dostarczać właściwą ilość błonnika, który pobudza pracę jelit. Dlatego też do diety dziecka należy wprowadzić produkty wysoko błonnikowe, np. fasolę, pełnoziarniste pieczywo czy owoce. Należy jednak pamiętać o tym, aby ilość błonnika stopniowo zwiększać. W przeciwnym przypadku jego gwałtowny wzrost może spowodować gazy i nudności.

Warto także z diety dziecka wyeliminować lub znacznie ograniczyć:

  • słodycze,
  • produkty przetworzone,
  • fast foody,
  • gazowane napoje.

Należy postawić na dużą ilość wody lub świeżych soków. Istotnym aspektem jest także aktywność fizyczna, dostosowana do wieku dziecka. W przypadku maluchów 2- i 4-latków będą to przede wszystkim spacery i zabawy na placu zabaw.

W przypadku niemowląt należy postawić przede wszystkim na zwiększenie ilości płynów w diecie oraz masaże brzuszka, pobudzające pracę jelit. Przy karmieniu sztucznym konieczna może okazać się zmiana mleka.