Czarny bez to powszechnie występująca w Polsce roślina, która pełni funkcje ozdobne i wykazuje właściwości zdrowotne, dzięki czemu znajduje szerokie zastosowanie w codziennym życiu. W tym artykule nie będziemy jednak skupiać się na walorach ozdobnych i pięknym zapachu czarnego bzu, lecz na jego składzie oraz możliwościach wykorzystania w kuchni i codziennej pielęgnacji. Dowiedz się, jakie właściwości ma czarny bez i na co warto go stosować.

Czarny bez – charakterystyka

Z pewnością każdy z nas kojarzy sporych rozmiarów krzew, którego owoce przybierają postać małych, drobnych kuleczek o ciemnofioletowej barwie. To właśnie czarny bez, znany w Polsce także pod nazwą bez pospolity, bez lekarski, bez dziki czy bzowina czarna. Jest to pospolita roślina, która ze względu na niewielkie wymagania glebowe i klimatyczne występuje praktycznie na całym świecie, głównie w Europie, Azji, obu Amerykach i Afryce Północnej.

Drzewo czarnego bzu wygląda jak dużym krzewem, który jest w stanie osiągnąć nawet 10 metrów wysokości. Charakterystyczne dla niego są białe kwiaty, które wydzielą bardzo intensywny, odurzający wręcz zapach.

Czarny bez – wpływ na zdrowie

Naukowcom udało się ustalić, że każda część drzewa czarnego bzu może mieć nieco inny wpływ na funkcjonowanie ludzkiego organizmu. Dlatego pokrótce omówimy sobie teraz właściwości i działanie poszczególnych część tej rośliny.

{%PRODUCTS_WIDGET%}

Kwiaty czarnego bzu

Wykorzystywane do przygotowywania ekstraktów, wyciągów i naparów, które później stosowane są w profilaktyce i leczeniu różnego rodzaju infekcji. Kwiaty czarnego bzu wykazują bowiem właściwości przeciwbakteryjne i antywirusowe, a także przeciwzapalne, przez co wykazują skuteczność w walce z sezonowymi przeziębieniami. Działają wykrztuśnie, więc pozyskane z nich wyciągi i ekstrakty można podawać w przypadku kaszlu mokrego. Sprawdzają się także w walce z gorączką ze względu na napotne działanie. Regularne picie naparów z kwiatów czarnego bzu wzmacnia odporność.

Owoce czarnego bzu

Zawierają duże ilości cennych z punktu widzenia zdrowia związków takich jak witaminy, antocyjany czy garbniki (m.in. kwas kawowy i galusowy, triterpeny). Za sprawą swojego składu owoce czarnego bzu wykazują działanie:

  • przeciwwirusowe,
  • wzmacniające,
  • odtruwające,
  • moczopędne,
  • antymiażdżycowe.

Owoce czarnego bzu często wykorzystywane są w leczeniu problemów ze strony układu pokarmowego, zwłaszcza stanów zapalnych żołądka oraz jelit.

Liście czarnego bzu

Sprawdzają się w leczeniu obrzęków, dlatego można wykorzystywać je w przypadku opuchlizny różnego pochodzenia, także tej o alergicznym podłożu. Działają odkażająco i wykrztuśnie, więc podobnie jak kwiaty można sięgać po nie w walce z infekcjami. Polecane są osobom zmagającym się z zaparciami.

Kora czarnego bzu

Wykazuje najsilniejsze działanie moczopędne ze wszystkich części czarnego bzu, dlatego sprawdza się przede wszystkim w leczeniu chorób nerek. Ponadto przeciwdziała powstawaniu kamieni nerkowych, zatem jest szczególnie polecana osobom, które mają rozpoznane kamienie lub piasek na nerkach. Produkty z korą czarnego bzu rekomendowane są też w przypadku różnych chorób skóry.

Jak przygotowywać owoce czarnego bzu?

Choć czarny bez jest jadalną rośliną, to jego owoce nie nadają się do spożywania na surowo, nawet jak są dojrzałe. Można je natomiast jeść po wcześniejszej obróbce termicznej, która pozwala usunąć zawartą w nich truciznę. Nadają się go przygotowywania dżemów, konfitur, soków czy wina, dobrze smakują też po prostu ususzone.

Jeść można również kwiaty czarnego psu. Wykorzystuje się je przede wszystkim do rozmaitych sałatek. Niektórzy smażą je w specjalnym cieście. Przepisy bez większych trudności można znaleźć w internecie.

Zastosowanie czarnego bzu w kosmetyce

Czarny bez to nie tylko soki i zdrowa żywność. Roślina ta często wykorzystywania jest w produkcji kosmetyków i preparatów pielęgnacyjnych, zwłaszcza kremów i maseczek. Produkty te wykazują działanie oczyszczające i rozjaśniające. Zmiękczają skórę i zapobiegają powstawaniu zmarszczek.

Czarny bez można wykorzystywać również do pielęgnacji włosów. Sprawdza się przede wszystkim do przygotowywania nawilżających płukanek, które pozostawiają włosy miękkie i pełne blasku.

Czarny bez – dawkowanie

Preparaty lecznicze z czarnego bzu są ogólnie dobrze tolerowane przez organizm ludzki. Mimo to przyjęcie ich w zbyt dużych dawkach może prowadzić do wystąpienia lekkich skutków ubocznych takich jak nudności, biegunka czy wielomocz. W związku z tym zaleca się przestrzeganie wskazówek producenta dotyczących dawkowania preparatu, znajdujących się zwykle na opakowaniu danego produktu.

Ogólne zalecenia w kwestii dawkowania czarnego bzu są następujące:

  • napar z czarnego bzu – do przygotowania powinno się wykorzystać 10-15 g dziennie,
  • sok z czarnego bzu – jeśli składniki w preparacie są bardzo skoncentrowane, zaleca się podawanie go 2 razy w ciągu dnia w porcji ok. 10 ml,
  • syrop z czarnego bzu – jeśli zawiera ok. 30–38% jagód, należy przyjmować go w dawce 15 ml 3 razy dziennie,
  • czarny bez w kapsułkach – jeśli w kapsułkach znajduje się 500 mg ekstraktu z owoców bzu, zaleca się stosowanie 2-3 kapsułek dziennie.

O poradę w kwestii sposobu przyjmowania preparatu z czarnego bzu zawsze można zapytać farmaceutę.