Ciąża to szczególny okres, dlatego każde leczenie farmakologiczne poza tym „niezbędnym” budzi obawy u przyszłych mam. Na tym etapie zaleca się odpoczynek, zdrowe odżywianie i wskazaną suplementację oraz unikanie dodatkowych farmaceutyków – o ile oczywiście jest to możliwe.

Niestety zdarzają się takie sytuacje, kiedy przyjmowanie antybiotyków w ciąży jest konieczne. Jakie są wskazania do takiej farmakoterapii? Które antybiotyki w ciąży są bezpieczne? Jaki probiotyk dla ochrony wybrać?

Antybiotyki w ciąży – czy można?

Antybiotyki to dość silne farmaceutyki, dlatego też ich stosowanie w czasie ciąży budzi obawy wśród przyszłych mam. Choć nie jest to zalecane, to istnieją sytuacje, kiedy przyjmowanie antybiotyków jest konieczne.

Jeśli dzieje się to w porozumieniu z lekarzem i pod jego ścisłym nadzorem, to wówczas antybiotyk jest bezpieczną substancją. Dlatego też, jeśli specjalista zaleca antybiotykoterapię, należy ściśle trzymać się jego zaleceń.

Antybiotyki w ciąży – kiedy są wskazane?

Antybiotyki w ciąży zalecane są wówczas, gdy istnieją ścisłe przesłanki medyczne i sytuacja zdrowotna mamy wymaga tego typu farmaceutyków. Najczęstszym powodem stosowania antybiotykoterapii w ciąży są infekcje bakteryjne dróg moczowych lub układu oddechowego.

Wskazanie do ich stosowania może być konieczne także w przypadku grzybicy pochwy, rzęsistkowicy czy chorób wenerycznych. W każdej z tych sytuacji lekarz dobiera jak najmniej szkodliwy antybiotyk. Podanie antybiotyków w ciąży jest konieczne także w sytuacji wystąpienia sepsy.

Które antybiotyki w ciąży są bezpieczne?

Jeśli w czasie ciąży pojawia się wskazanie do stosowania antybiotyku, to wówczas lekarz zapisuje jak najmniej szkodliwe preparaty.

Za antybiotyki bezpieczne w ciąży uznaje się:

  • penicylinę i jej pochodne, m.in. ampicylinę. Są to bezpieczne antybiotyki o bardzo niskim stopniu toksycznego działania, dlatego też stanowią grupę najczęściej zapisywanych antybiotyków w czasie ciąży. Co prawda substancje te przenikają przez łożysko i trafiają do krwioobiegu dziecka, jednak ich stężenie jest połowę niższe niż we krwi matki;
  • cefalosporynę – to grupa antybiotyków, które równie chętnie są zapisywane przez lekarzy w czasie ciąży, gdy zachodzi konieczność antybiotykoterapii.


Zarówno antybiotyki z penicyliną, jak i cefalosporyną zaliczane są do tzw. kategorii B, co oznacza, że badania przeprowadzone na zwierzętach nie wykazały szkodliwego wpływu tych substancji na rozwój płodu i przebieg ciąży.

Antybiotyki z obu tych grup są najbardziej bezpieczne i to właśnie je lekarze przepisują w pierwszej kolejności. Niekiedy jednak zdarzają się sytuacje, gdy zachodzi konieczność przepisania nieco mocniejszych lub bardziej „ryzykownych” farmaceutyków. Zalicza się do nich m.in. erytromycynę, która choć skutecznie radzi sobie z eliminacją infekcji bakteryjnej, to może (choć nie musi) mieć negatywny wpływ na rozwój płodu.

Kolejną grupą antybiotyków, na którą należy uważać, są karbapenemy. Ich stosowanie w czasie ciąży może wpływać na płód, dlatego substancje te stosuje się tylko w sytuacji poważnego zagrożenia życia lub zdrowia matki oraz w leczeniu infekcji poporodowych.

Antybiotyki w ciąży – których unikać?

Istnieje również pewna grupa antybiotyków, które są zdecydowanie niepolecane do stosowania w ciąży, gdyż stanowią bezpośrednie zagrożenie dla zdrowia lub życia płodu.

Należą do nich:

  • aminoglikozydy – mają działanie toksyczne, mogą negatywnie wpływać na rozwój układu nerwowego i niektórych narządów, przede wszystkim – nerek i słuchu. Dlatego też w ciąży nie zaleca się ich stosowania, zwłaszcza w okresie intensywnego rozwoju malucha. Ich stosowanie może być uzasadnione jedynie w przypadku bardzo ciężkich infekcji;
  • tetracykliny – ta grupa antybiotyków również może mieć toksyczny wpływ na płód, zaburzając m.in. rozwój układu kostnego oraz prowadząc do niewydolności nerek;
  • fluorochinolony – to kolejna grupa antybiotyków, zaliczonych do kategorii C. Oznacza to, że badania na zwierzętach, przeprowadzone z użyciem tych substancji, wykazały pewne uszkodzenia płodu. Przyjmowanie tej grupy antybiotyków w ciąży wiąże się z ryzykiem opóźnienia w rozwoju układu kostnego, małą masą urodzeniową dziecka czy negatywnym wpływem na narząd wzroku;
  • kotrimoksazol – antybiotyki te również zaliczają się do kategorii C, co sprawia, że stanowią zagrożenie dla prawidłowego rozwoju płodu i mogą wywołać skutki niepożądane.

Antybiotyk na toksoplazmę w ciąży – jak stosować?

Toksoplazma w czasie ciąży stanowi poważne zagrożenie dla życia płodu oraz jego rozwoju – może wpłynąć na wystąpienie wad rozwojowych. Dlatego po wykryciu tej choroby konieczne jest wdrożenie odpowiedniego leczenia. Lekarze najczęściej zalecają przyszłym mamom przyjmowanie antybiotyku makrolidowego (m.in. erytromycyna).

Jaki probiotyk w ciąży przy antybiotyku wybrać?

Probiotyki wspomagają regenerację flory bakteryjnej, która w czasie antybiotykoterapii zostaje naruszona. W czasie ciąży dodatkowe wsparcie dla flory bakteryjnej jest więc nieocenione.

Stosując antybiotykoterapię w tym okresie, warto zdecydować się na probiotyki zawierające m.in. szczepy drożdży Saccharomyces boulardii (np. Virgin Synerbio) lub prebiotyki przeznaczone specjalnie kobietom w ciąży, np. Lactinova Mama czy Estabiom Mama.

Swędzenie pochwy w ciąży po antybiotyku – czy to normalne?

Swędzenie pochwy w ciąży po antybiotyku może wskazywać na rozwój infekcji grzybiczej, dlatego warto objawy te skonsultować z lekarzem. Szczególnie gdy dodatkowo występują objawy takie jak pieczenie pochwy, dyskomfort w trakcie oddawania moczu czy brzydki zapach śluzu.